Soorten beugels
Uitneembare beugels:
Het plaatapparaat (ook wel plaatje of losse beugel genoemd)
Deze beugel bestaat uit een kunsthars verhemelteplaat waarin een aantal draaddelen is verankerd. Enkele van die draaddelen zorgen ervoor dat de beugel stevig rond je gebit blijft zitten (ankers). Andere draden hebben een verende werking en duwen met subtiele krachten tegen je tanden. De verende draden kunnen gemakkelijk verbuigen. Soms zit er ook kunsthars ter hoogte van de kauwvlakken, dit heet een opbeet. In dit geval zet je de tanden en kiezen anders op elkaar. Alle uitneembare beugels worden dag en nacht gedragen. Bij het tandenpoetsen moet de beugel worden uitgedaan. Tanden en beugel moeten goed schoongemaakt worden.
Activator
De activator is een soort plaatapparaat dat bestaat uit een gedeelte voor de bovenkaak en onderkaak. Je bijt er in dicht met je onderkaak naar voren. Op deze manier beïnvloedt de activator de groei van de kaken: de groei van de onderkaak wordt gestimuleerd, terwijl de groei van de bovenkaak wordt geremd. Zo verbetert de verhouding tussen boven- en onderkaak, gaan de boven- en ondertanden en kiezen weer goed op elkaar passen en de zogeheten overbeet wordt kleiner gemaakt. De activator kan alleen worden gebruikt wanneer je nog in de groei bent. Deze beugel hoef je niet tijdens het eten te dragen.
Expansieplaat
Deze beugel is ook een soort plaatapparaat, maar heeft een speet midden op het gehemelte met een schroef ertussen. Deze beugel wordt gebruikt als er een verbreding van de bovenkaak nodig is. Door de schroef uit te draaien, wordt de bovenkaak langzaam breder. Meestal moet de Deze beugel kun je tot ongeveer 12-jarige leeftijd gebruiken.
Trainer
Een trainer is een zacht “bijtblok” die de wisseling begeleidt en behandeling van verkeerde mondgewoonten (open mond gedrag, verkeerde slik, tongpers, duimzuigen) ondersteunt. Het helpt een kind de tong en lippen in de juiste positie te houden, waardoor deze de tandstand niet meer negatief kunnen beïnvloeden. De trainer wordt meestal gedragen in het wisselgebit (soms in combinatie met een andere beugel), maar kan soms ook bij volwassenen gebruikt worden. Meestal wordt de behandeling bij de tandarts ondersteund door een logopedist voor aanleren van goede mondgewoonten. Vaak draag je de trainer een aantal uren per dag en/of gedurende de nacht.
Vaste beugel:
Vaste beugel (ook wel “slotjes”- , “plaatjes”- of “blokjes”-beugel genoemd)
Deze beugel bestaat uit brackets (“slotjes”) die op de tanden worden geplakt. Hierin wordt een flexibele draad, gezet die de scheve tanden in een rechte stand zet. De draad, die door de brackets loopt zorgt ervoor dat je tanden geleidelijk gaan verschuiven, door kracht uit te oefenen op de tanden. Je tanden en kiezen komen door deze beugel iets losser in de kaak te staan waardoor ze langzaam verschoven kunnen worden. De draad wordt tijdens de behandeling af en toe vervangen. Vaak moeten tijdens de behandeling elastiekjes worden gedragen, die bevestigd worden aan haakjes op de brackets. Meestal kom je elke maand voor controle van de beugel bij de tandarts. De vastzittende beugel kan niet worden uitgenomen en er blijven snel etensresten om de brackets zitten. Tanden poetsen vraagt dus wat extra tijd en bij een vaste beugel. Aan het eind van de actieve behandeling worden de brackets weer verwijderd. Als goed is gepoetst tijdens de behandeling, is na de behandeling niet te zien dat er een beugel op de tanden heeft gezeten. Het gebit beschadigt er dus niet van.
De retentie- (vasthoud-) beugel
Als de vaste beugel is verwijderd, moeten de tanden en kiezen in de goede stand blijven staan en zo vastgroeien. Daarom wordt meestal een retentiebeugel geplaatst. Vaak is dit een vastzittend spalkje (draadje) achter de ondertanden en een star, doorzichtig hoesje voor over de boventanden en kiezen. Een spalkje wordt meestal levenslang gedragen, een uitneembare beugel alleen ’s nachts. Meestal wordt geadviseerd de uitneembare beugel levenslang 1x per week ’s nachts te dragen. Deze apparatuur is zo gemaakt dat de tanden in hun nieuwe stand kunnen vastgroeien. De tanden staan na een orthodontische behandeling nog vrij los in het kaakbot en met behulp van deze apparatuur wordt voorkomen dat ze hun oude stand weer in kunnen nemen.
Aligners:
Werking
Een behandeling met invisible aligners (doorzichtige ‘hoesjes’, die de tanden op lijn zetten) bestaat uit een reeks van nagenoeg onzichtbare en uitneembare aligners, die de stand van je tanden corrigeert.
Iedere aligner is op maat gemaakt, alleen voor jouw gebit, door middel van een computersimulatie. Elke twee weken klik je een nieuwe aligner over je tanden, zodat je gebit geleidelijk verschuift naar de gewenste positie.
Meestal is het nodig om tijdelijk een kleine, bijna onzichtbare, witte “attachment” op een of enkele tanden/kiezen te maken, waar de aligner op vast klikt. Zie de rechter hoektand op onderstaande foto.
Behandeling
De aligners moeten minstens 22 uur per dag gedragen worden.
Tijdens het eten mogen de aligners niet gedragen worden, omdat ze hierbij kapot kunnen gaan en verkleuren. Water drinken mag wel.
In eerste instantie kan het lastig zijn met praten. Door veel te praten zal je er sneller aan wennen
Reiniging
Poets je tanden minstens twee maal daags (zonder de aligner in!) en maak ook de aligner twee maal daags goed schoon met een tandenborstel en tandpasta. Gebruik geen heet water. Desgewenst kun je 1 maal per week een schoonmaakmiddel voor protheses (kunstgebitten) gebruiken.
Retentie
Na de behandeling zal je de laatste aligner ’s nachts moeten blijven dragen om te zorgen dat je tanden niet meer teruggaan. Eventuele attachments worden natuurlijk verwijderd.